Confuluit rerum fummæ, certoque peregit
Pondere fatorum lances, atque ordine fummo
Singula perpetuum juffit fervare tenorem.
Volvitur hinc lapfu mundi rato prima diurno;
Raptat et ambitos fociâ vertigine cœlos.
Tardior haud folito Saturnus, et acer ut olim
Fulmineum rutilat cristatâ caffide Mavors.
Floridus æternùm Phœbus juvenile corufcat,
Nec fovet effœtas loca per declivia terras
Devexo temone Deus; fed femper amicâ
Luce potens eadem currit per figna rotarum.
Surgit odoratis pariter formofus ab Indis
AEthereum pecus albenti qui cogit Olympo
Mane vocans, et ferus agens in pafcua cœli,
Temporis et gemino difpertit regna colore.
Fulget, obitque vices alterno Delia cornu,
Cæruleumque ignem paribus complectitur ulnis. 50
Nec variant elementa fidem, folitoque fragore
Lurida perculfas jaculantur fulmina rupes.
Nec per inane furit leviori murmure Corus,
Stringit et armiferos æquali horrore Gelonos
Trux Aquilo, fpiratque hyemem, nimbosque volutat.
Utque folet, Siculi diverberat ima Pelori
Rex maris, et raucâ circumftrepit æquora conchâ
Oceani Tubicen, nec vaftâ mole minorem
AEgeona ferunt dorfo Balearica cete.
Sed neque Terra tibi fæcli vigor ille vetusti
Prifcus abeft, fervatque fuum Narciffus odorem,
Et puer ille fuum tenet et puer ille decorem
Phoebe tuusque et Cypri tuus, nec ditior olim
Terra datum fceleri celavit montibus aurum
Confcia, vel fub aquis gemmas. Sic denique in ævum
Ibit cunctarum series justissima rerum,
Donec flamma orbem populabitur ultima, latè
Circumplexa polos, et vasti culmina cœli;
Ingentique rogo flagrabit machina mundi.
De Idea Platonica quemadmodum Ariftoteles intellexit.
Icite facrorum præfides nemorum dex,
Tuque O noveni perbeata numinis
Memoria mater, quæque in immenso procul
Antro recumbis otiofa AEternitas,
Monumenta fervans, et ratas leges Jovis,
Cœlique faftos atque ephemeridas Deûm,
Quis ille primus cujus ex imagine
Natura folers finxit humanum genus,
AEternus, incorruptus, æquævus polo,
Unufque et univerfus, exemplar Dei?
Haud ille Palladis gemellus innubæ
Interna proles infidet menti Jovis;
Sed quamlibet natura fit communior,
Tamen feorsùs extat ad morem unius,
Et, mira, certo ftringitur fpatio loci;
Seu fempiternus ille fiderum comes
Cœli pererrat ordines decemplicis,
Citimúmve terris incolit lunæ globum:
Sive inter animas corpus adituras fedens
Obliviofas torpet ad Lethes aquas:
Sive in remotâ forte terrarum plaga
Incedit ingens hominis archetypus gigas,
Et diis tremendus erigit celfum caput
Atlante major portitore fiderum.
Non cui profundum cæcitas lumen dedit
Dirceus augur vidit hunc alto finu;
Nen hunc filenti nocte Pleiones nepos
Vatum fagaci præpes oftendit choro;
Non hunc facerdos novit Affyrius, licet
Longos vetufti commemoret atavos Nini,
Prifcumque Belon, inclytumque Osiridem.
Non ille trino gloriofus nomine
Ter magnus Hermes (ut fit arcani fciens)
Talem reliquit Ifidis cultoribus.
At tu perenne ruris Academi decus
(Hæc monftra fi tu primus induxti scholis)
Jam jam poetas urbis exules tuæ
Revocabis, ipfe fabulator maximus,
Aut inftitutor ipse migrabis foras.
UNC mea Pierios cupiam per pectora fontes
NUNC mea Pierios per pe per fa
Irriguas torquere vias, totumque per ora
Volvere laxatum gemino de vertice rivum;
Ut tenues oblita fonos audacibus alis
Surgat in officium venerandi Musa parentis.
Hoc utcunque tibi gratum pater optime carmen
Exiguum meditatur opus, nec novimus ipfi
Aptiùs à nobis quæ poffint munera donis
Refpondere tuis, quamvis nec maxima poffint
Respondere tuis, nedum ut par gratia donis
Effe
redditur arida verbis.
queat, vacuis quæ
Sed tamen hæc noftros oftendit pagina census,
Et quod habemus opum chartâ numeravimus iftâ,
Quæ mihi funt nullæ, nifi quas dedit aurea Clio,
Quas mihi femoto fomni peperere
fub antro,
Et nemoris laureta facri Parnaffides umbræ.
Nec tu vatis opus divinum defpice carmen,
Quo nihil æthereos ortus, et femina cœli,
Nil magis humanam commendat origine mentem,
Sancta Promethéæ retinens veftigia flammæ.
Carmen amant fuperi, tremebundaque Tartara car-
Ima ciere valet, divofque ligare profundos,
Et triplici duros Manes adamante coercet.
Carmine fepofiti retegunt arcana futuri
Phœbades, et tremulæ pallentes ora Sibyllæ;
Carmina facrificus follennes pangit ad aras,
Aurea feu fternit motantem cornua taurum;
Seu cùm fata fagax fumantibus abdita fibris
Confulit, et tepidis Parcam fcrutatur in extis.
Nos etiam patrium tunc cum repetemus Olympum,
AEternæque moræ ftabunt immobilis ævi,
Ibimus auratis per cœli templa coronis,
Dulcia fuaviloquo fociantes carmina plectro,
Aftra quibus, geminique poli convexa fonabunt.
Spiritus et rapidos qui circinat igneus orbes,
Nunc quoque fidereis intercinit ipfe choreis
Immortale melos, et inenarrabile carmen;
Torrida dum rutilus compefcit fibila ferpens,
Demiffoque ferox gladio manfuefcit Orion;
Stellarum nec fentit onus Maurufius Atlas.
Carmina regales epulas ornare folebant,
Cum nondum luxus, vaftæque immenfa vorago
Nota gulæ, et modico fpumabat cœna Lyxo.
Tum de more fedens fefta ad convivia vates
AEsculeâ intonfos redimitus ab arbore crines,
Heroumque actus, imitandaque gesta canebat,
Et chaos, et pofiti latè fundamina mundi,
Reptantefque deos, et alentes numina glandes,
Et nondum AEtneo quæfitum fulmen ab antro.
Denique quid vocis modulamen inane juvabit,
Verborum fenfufque vacans, numerique loquacis?
Silveftres decet ifte choros, non Orphea cantus,
Qui tenuit fluvios et quercubus addidit aures
Carmine, non citharâ, fimulachraque funcla canendo
Compulit in lacrymas; habet has à carmine laudes.
Nec tu perge precor facras contemnere Mufas, 56 Nec vanas inopefque puta, quarum ipfe peritus Munere, mille fonos numeros componis ad aptos, Millibus et vocem modulis variare canoram Doctus, Arionii meritò fis nominis hæres. Nunc tibi quid mirum, fi me genuiffe poëtam Contigerit, charo fi tam propè fanguine juncti Cognatas artes, ftudiumque affine fequamur?
|