1562.

Conceditur eodem ut d. vice-cancellarius, doctores Perne, 27 Jun. Porye et Harvy, m' Beamont, m' Collegii Sanctæ Trinitatis, m' Hawford, academiæ orator et domini procuratores possint vestra authoritate transferre in latinum sermonem prædicta statuta et describere in librum procuratorum cum reliquis statutis idque infra tempus limitatum in statuto utque executio dictorum statutorum differatur in diem proximum ante proxima comitia.-L. Grat. D. fol. 67.

1566.

Conceditur vo Julii ut vi' xiiis ivd solvantur annuatim ex 5 Jul. 1566. ærario publico lectori domina Margaretæ, sic ut teneatur semel in anno prædicare apud Burwell.-L. Grat. D. fol. 87. Conceditur xiv Jan., ut, si quis subscribat nomen suum 14 Jan. alicui gratiæ in qua plures termini numerantur quam is in hac academia consummaverit, ille, qui sic nomen subscripserit, privetur sua voce per annum et mulctetur ad arbitrium procancellarii et hæc gratia pro statuto habeatur.-L. Grat. D. fol. 88. L. P. S. fol. 156.

Cum Academia concesserit prælectori lectionis theologicæ 1 Jul. 1570. domina Margaretæ vi' xiii' ivd et ei oneri ferendo per quotidianas impensas non sufficiat, et omnia sacellani universitatis munera, ut papistica, per leges abrogantur, placet vobis ut annuus reditus, illi solvi consuetus, ad academiæ usum convertatur.-L. Grat. D.fol. 103.

STATUTA REGINE ELIZABETHÆ anno duodecimo regni sui edita.

Elizabetha Dei gratia Angliæ Franciæ et Hiberniæ regina fidei defensor, &c. Dilectis nobis cancellario magistris et scholaribus universitatis Cantabrigiensis salutem.

Quanta rerum vestrarum cura nos perpetuo solicitat, dum utilitati academiæ vestræ studemus, non tam privilegia a nostra benignitate vobis concessa quam legum et statutorum vestrorum nova quædam dispositio manifeste declarant : quorum altero injuriis obsistere quieteque studiis vestris incumbere, altero concordiæ rectæque reipublicæ vestræ gubernationi consulere possitis. De illo abunde satis a nobis est prospectum: istud quidem licet jamdiu a nobis inchoatum esse non ignoramus ac leges interea exercendas vobis dederimus, usu tamen atque experientia optima efficacique rerum magistra edocti animadvertimus in illis aliqua esse correctione digna. Rursus crescente hominum audacia nimiaque licentia aliquas novas prioribus esse adjiciendas duximus. Negotia enim quæ de novo emerserunt novo indigere auxilio facile cernimus. Nunc vero cum ista omnia accurate ut speramus sunt absoluta et perfecta, ea a vobis omnibus cum ea qua decet obedientia atque animi alacritate recipienda sunt. Leges itaque ac statuta hoc libello conscripta atque summa nostra regia authoritate sancita vobis in vestrum commodum mittimus ac promulgamus diligenterque atque fideliter a vobis observanda proponimus. Quod dum feceritis illisque ut oportet ex animo parueritis, non solum a Deo Optimo Maximo et a nobis laudem et præmium expectabitis, verum etiam una cum pietatis atque optimarum artium non modico incremento omnes gradus academiæ in pulcherrimum ordinem adducetis illiusque famæ atque dignitati optime prospicientes florentissimam efficietis ac tandem (quod apud nos non minimi est momenti) exemplo vestro tanquam in omnium oculis et mente positi reliquum populum nostrum ad consimilem legum nostrarum observationem ac ad pacem concordiam veramque obedientiam tra

hetis atque perducetis, digni regio favore, digni virtutis et literarum præmio. Sed quoniam exhortatio liberam excitat voluntatem, mandatum necessitatem facit, nec omnes virtutis amore sed plures pœnæ metu ad leges custodiendas coguntur, omnibus igitur quibus jurisdictio in hac parte competit maximeque vobis qui potestatem publicam academiæ exercetis vel singulorum collegiorum gubernacula tenetis mandamus ut et vos ipsi statuta ista quatenus ad vos pertineant observetis et a reliquis omnibus diligentiam in eisdem observandis exigatis illorumque executioni totis viribus incumbatis. Si vero (quod absit) favore gratia lenitate vel incuria vestra ea contemni negligi vel non observari aliquando contigerit, vos quibus illorum executio demandata est quique aliorum gubernationem suscepistis hujus transgressionis reos judicabimus atque a vobis exactam rationem illius rei exposcemus. Dominus Jesus et voluntatem in vobis has leges custodiendi bonasque literas pietatemque discendi et facultatem easdem ad ipsius gloriam exercendi et exequendi concedat.

Dat. apud manerium nostrum de Reding 25° Septembris anno regni nostri duodecimo et anno Christi 1570.

In cujus rei testimonium has literas nostras manu nostra signatas magno sigillo nostro Angliæ muniri fecimus die et anno supradicto.

LEGES sive STATUTA CANTABRIGIENSIS ACADEMIÆ.

Deum timeto: regem honorato: virtutem colito: disciplinis bonis operam dato. Sed qui reipublicæ vult leges et instituta proponere non solum laboris verum etiam et otii debet rationem habere. Interest enim studiosorum hominum et literatorum nonnunquam laxatos habere animos ut ad studia contentiores veniant. Et quanquam literarius labor re quidem vera sit suavissimum otium, tamen et otium suum habet negotium et intermissionem propterea requirit. Itaque lectionibus et disputationibus publicis fines terminosque

ponamus.

De terminorum assignatione.
CAP. I.

Primus lectionum et disputationum dies erit a decimo die Octobris usque ad decimum sextum Decembris. Secundus

terminus erit a tertio decimo die Januarii ad decimum ante pascha diem. Undecimo post pascha redintegrabuntur disputationes et lectiones publicæ usque ad diem veneris comitia sequentem. Terminus vacationis erit a die supradicto usque ad decimum Octobris in quo propter intemperiem cœli et pestis atque contagionis pericula nec publicæ lectiones (præter regias) nec disputationes sint in academiæ scholis, quæ momentum aliquod ad gradus adipiscendos adferant. Licebit tamen cuivis eo tempore sua exercitationis causa publice quidvis prælegere aut etiam disputationem ibidem instituere venia tamen prius a cancellario data.

De baccalaureorum inauguratione et magnis comitiis.

CAP. II.

Solennis et annua sit professio baccalaureorum die Mercurii primam dominicam quadragesimæ præcedenti et prorogetur ad diem Jovis post quartam dominicam ejusdem, quo tempore omnes quæstionistæ antiquum et solitum examen subibunt: et magna comitia, cooptatio atque inauguratio cæterorum ordinum, primo Martis Julii: quo tempore si pestis obfuerit aut alia gravior causa fuerit quo minus solennes ritus possunt peragi, in primum diem Martis Octobris vel alium quemcunque diem differantur judicio cancellarii præscribendum.

De lectoribus publicis.

CAP. III.

Qui prælegerit theologiam jus civile medicinam aut mathematicam quaternis diebus in hebdomada ad minimum legat, nempe Lunæ Martis Mercurii et Jovis. Quod si festus dies intercurrat, in alio die supplebit ut omnino quatuor dierum lectio præcise observetur. Linguarum professores philosophiæ dialecticæ et rhetorices eandem in legendo formam observabunt. Quod ni fecerint, regii professores decem solidis pro qualibet lectione quam omiserint mulctentur. Et mulctæ quidem lectorum theologiæ Hebraicæ et Græcæ linguæ secundum præscriptum statuti Collegii Trinitatis in usum dicti collegii reddantur. Mulctæ duorum juris civilis

et medicinæ per vice-cancellarium exigantur. Reliqui autem quatuor ordinarii et publici lectores pro qualibet lectione quam omiserint solvent tres solidos et quatuor denarios. Et si quispiam prædictorum lectorum dies illos quatuor interpolatos sumere malit quam continuos, sub finem præcedentis lectionis auditores suos intermissionis hujusmodi commonefaciat sub pœna prædicta.

De temporibus lectionum et libris prælegendis.

CAP. IV.

Tempora lectionum publicarum referuntur ad judicium vice-cancellarii qui pro tempore fuerit et magistrorum collegiorum. Theologicus prælector tantum sacras literas doceat atque profiteatur. Jurisconsultus pandectas codicem vel ecclesiastica regni nostri jura quæ nos edituri sumus et non alia prælegat. Philosophicus lector Aristotelis problemata, moralia, politica, Plinium vel Platonem publice doceat. Medicinæ lector Hippocratem vel Galenum. Mathematicus professor, si cosmographiam docet, Melam, Plinium, Strabonem aut Platonem enarret: si arithmeticam, Tonstallum aut Cardanum &c: si geometriam, Euclidem: si astronomiam, Ptolomæum enarret. Dialectices professor Aristotelis elenchos aut topica Ciceronis. Prælector rhetorices Quintilianum, Hermogenem aut aliquem alium librum oratoriarum Ciceronis. Quos omnes libros vulgari lingua pro captu et intelligentia auditorum explicabit interpretabiturque. Græcæ linguæ professor Homerum, Isocratem, Demosthenem, Euripidem aut alium ex antiquioribus et artem una cum proprietate linguæ docebit. Lector Hebraicus non nisi ex fontibus sacræ scripturæ prælegat simulque grammaticam Hebraicam et linguæ proprietatem docebit. Omnes unius atque ejusdem scientiæ lectiones una atque eadem hora legant atque concurrant.

De publicarum lectionum auditoribus.

CAP. V.

Nullus scholaris, quocunque gradu et nomine censeatur, sive collegiorum stipendiis sustentetur sive suis sumptibus